1-پت سی تی چیست؟
پت سی تی یک روش تشخیصی پزشکی دوگانه است که در طراحی آن تصویربرداری تابش پوزیترون ( PET ) با CT ادغام شده است. جزء پت این سیستم، عملکرد ارگان ها را به تصویر می کشد و جزء سی تی، تعیین محل یا مکان یابی را انجام می دهد. تصاویر حاصل، اطلاعات ارزشمند و منحصر بفردی از درون بدن بیمار در اختیار پزشک متخصص قرار می دهد. این اطلاعات بصورت غیر تهاجمی بدست می آید و نیاز به جراحی های تشخیصی را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
2-کاربردهای تصویربرداری پت/سی تی چیست؟
این روش اطلاعات بسیار ارزشمندی از وضعیت اولیه تومورهای بدخیم و میزان گسترش موضعی یا دوردست آنها در بدن فراهم می کند که راهنمای بسیار مفیدی برای پزشک معالج، جهت انتخاب مناسب ترین روش درمانی خواهد بود. امروزه شایع ترین کاربرد این روش بررسی تومورهای بدخیم می باشد. همچنین برای ارزیابی وضعیت بیماری در حین درمان یا پس از ختم درمان نسبت به رو شهای مرسوم تصویربرداری مانند سی تی اسکن و ام آر آی بسیار دقیقتر است. از دیگر کاربردهای پت در پزشکی می توان به تصویربرداری وضعیت حیاتی بافت قلب قبل از انجام جراحی قلب باز و تصویربرداری مغز برای تعیین کانون ایجاد تشنج و بررسی بیماری های مغز نظیر اختلالات حافظه، آلزایمر و مانند آن اشاره کرد.
3- روز قبل از انجام اسکن چه غذاهایی را می توانیم بخوریم؟
روز قبل از انجام اسکن بهتر است غذاهایی که حاوی مقادیر زیاد پروتئین هستند، میل کنید. مصرف مرغ، ماهی، گوشت، تخم مرغ، کره، لبنیات و سالاد تا 6 ساعت قبل از انجام اسکن مجاز می باشد.
۴- تا 6 ساعت قبل از انجام اسکن چه غذاهایی را نمیتوانیم بخوریم؟
روز قبل از اسکن ) 24 ساعت قبل از تصویربرداری( از مصرف قند، شکر، همچنین مصرف نوشابه های گازدار و آب میوه های صنعتی که حاوی مقادیر بالای قند می باشند و غذاهایی که حاوی مقادیر زیاد کربوهیدرات هستند، بپرهیزید. استفاده از شیرین کننده های مصنوعی و انواع شیرینی جات نیز ممنوع می باشد. ترجیحا از مصرف نان، برنج، ماکارونی، ورمیشل، سیب زمینی، حبوبات، آجیل و آدامس به مدت 24 ساعت قبل از انجام تصویربرداری خودداری کنید.
5-آیا ناشتایی جهت انجام اسکن لازم است؟
بله، لازم است 4 تا 6 ساعت قبل از وقت تعیین شده ناشتا باشید. سطح ایده آل قند خون ناشتا برای اسکن باید کمتر از 200mg/dl باشد. در صورتی که قند ناشتا در زمان مراجعه بالاتر از 200mg/dl باشد، انجام اسکن کنسل و به روز دیگری موکول خواهد شد. رعایت ناشتایی با مصرف آب منافاتی ندارد و در این مدت مصرف آب به میزان دلخواه مجاز می باشد.
6-آیا قبل از انجام پت اسکن فعالیت بدنی شدید مجاز است؟خیر، فعالیت های سنگین ورزشی یا کار سنگین منزل به مدت 24 ساعت قبل از انجام اسکن ممنوع است؛ حتی از جویدن آدامس پرهیز کنید، در غیر اینصورت میزان زیادی از ماده رادیواکتیو توسط عضله ها جذب میشود و امکان تفسیر تصاویر مقدور نمیباشد و ضروری است که اسکن در روز دیگری با رعایت کامل آمادگی های لازم، تکرار گردد که این امر علاوه بر زمان بر بودن، سبب تحمیل هزینه اضافی، بابت سفارش مجدد رادیودارو میگردد.
7-آیا میتوانم داروهایم را طبق روال همیشه مصرف کنم؟
در صورتیکه داروهایی غیر از داروهای کنترل کننده قند خون )داروهای ضد دیابت ( مصرف میکنید، میتوانید آنها را طبق روال همیشه با آب میل نمایید و چنانچه داروهای ضد دیابت مصرف میکنید، حتما پرسنل بخش را مطلع نمایید.
8-آیا بیماران دیابتی که وابسته به انسولین هستند، باید مصرف انسولین را قطع کنند؟
بـر اسـاس نـوع انسـولین مصرفـی حداقـل 6 تـا 21 سـاعت بایـد فاصلـه باشـد.لطفا انسـولین خـود را در روز اسـکن همـراه داشـته باشـید.
9- آیا انجام پت اسکن در بانوان باردار امکان پذیر است؟
خیر، تشعشـعات کم ناشـی از رادیوداروی تزریقی، برای جنین در حال رشـد خطرناک اسـت. لذا در صورت هر گونه شـک بـه بـارداری و یـا بـارداری قطعـی لطفا حتما به پزشـک معالج و پرسـنل بخـش اطاع دهید.
10-آیا انجام پت اسکن در دوران شیردهی امکان پذیر است؟
بله، ولی الزم است شیر دهی را به مدت ۱2 ساعت بعد از انجام اسکن، قطع کنند.
11- چه مدارکی را در روز اسکن، همراه داشته باشیم؟
لیســت داروهــای مصرفــی و مــدارک پزشــکی قبلــی، از جملــه جــواب و عكــس رادیولــوژی، ســی تــی اســكن، ام آرآی، سـونوگرافی، اسـکن هسـتهای و جـواب پت/سـیتیهای قبلـی )در صـورت انجـام( و هـم چنیـن نسـخه پزشـک معالـج و مــدارک بیمــه خــود را بــه همــراه داشــته باشــید.
12- چه نکاتی را الزم است که قبل از انجام اسکن پت با پرسنل بخش در میان بگذاریم؟
هرگونـه سـابقه شـیمی درمانـی، رادیوتراپـی، جراحـی، بـارداری و یـا مشـکوک بـودن بـه آن، شـیر دهـی، سـابقه هرگونـه حساسـیت و آلـرژی، مبتـا بـودن بـه تشـنج و دیابـت و سـابقه مصـرف داروهـای ضـد دیابـت. هـم چنیـن از آن جـا کـه در طـول تصویـر بـرداری الزم اسـت دسـت هـای خـود را حـدودا نیـم سـاعت بـاالی سـر قـرار دهیـد و كامـا بـی حركـت باقـی بمانیـد، چنانچـه قـادر بـه انجـام ایـن كار نیسـتید، لطفـا پرسـنل بخـش را مطلـع فرماییـد.
13-آیا انجام اسکن پت سی تی، نیاز به تزریق دارد؟
بلـه، قبـل از انجـام اسـکن مقـدار خیلـی کمـی از مـادهای شـبیه به قند سـاده که با مقداری ماده رادیواکتیو نشـاندار شـده اسـت از طریـق وریـد بـه بـدن شـما تزریـق میگـردد. الزم اسـت کـه یـک سـاعت بعـد از تزریـق روی تخـت دراز بکشـید بـه طـوری کـه کل بـدن شـما در آرامـش باشـد. در طـول ایـن مـدت از صحبـت کـردن و جویدن حتـی االمکان خـودداری کنید.
14- آیا انجام پت اسكن درد دارد؟
خیـر، تنهـا دردی كـه ممکـن اسـت احسـاس کنیـد در هنـگام رگ گیـری بـرای تزریق اسـت کـه در حد یك خونگیری سـاده خواهـد بـود. بعـد از تزریـق رادیـودارو شـما بـه مـدت یـک سـاعت قبـل از انجـام اسـکن در اتاقـی آرام بـا نـور بسـیار كـم اسـتراحت خواهیـد کـرد. در طـول تصویربـرداری شـما كامـا راحـت خواهید بـود و هیچگونه دردی احسـاس نخواهید كرد.
فقـط کافـی اسـت کـه در طـول انجـام تصویربـرداری بـی حرکت باقـی بمانید.
15- آیا پت اسکن عوارضی دارد؟
تـا کنـون عارضـهای از تزریـق قنـد نشـاندار شـده ( گلوکـز رادیواکتیـو ) و سـایر داروهـای پت گزارش نشـده اسـت. بنابراین مـاده تزریقـی، بسـیار بیخطـر اسـت و عارضـهای نـدارد. مـاده رادیواکتیـو تزریـق شـده نیمـه عمـر بسـیار کوتاهـی دارد و بخـش عمـده آن قبـل از خـروج شـما از بخـش، از بیـن مـیرود و یـا از بدنتـان خـارج میگـردد. بـه طـور کلـی 21 سـاعت بعد از تزریـق، بـه طورکامـل از بدنتـان پـاک میشـود.
16- حال عمومی بیمار بعد از انجام اسکن چگونه است؟
حـال عمومـی بیمـار بعـد از اتمـام اسـکن کامـلا خوب اسـت. هیچ نـوع دردی نخواهد داشـت. تنها اگر داروهـای آرامبخش برای بیمار تجویز شـده باشـد، اندکی احسـاس خواب آلودگی خواهد داشـت.
17-آیا بعد از اتمام اسکن می توان غذا یا دارو استفاده کرد؟
بلـه، بعـد از انجـام اسـکن مجـاز بـه اسـتفاده از هرگونـه مـواد غذایـی و مایعـات هسـتید. میتوانیـد داروهای خـود را میل کنیـد. بافاصلـه بعـد از اتمـام اسـکن شـما قـادر خواهیـد بـود کـه کلیـه فعالیتهـای معمـول روزانـه خـود را انجـام دهیـد. تنهـا لازم اسـت مـوارد احتیـاط مربـوط بـه پرتوگیـری را رعایـت فرمایید.
18- آیا بعد از انجام اسکن بدن بیمار و لباس هایش اشعه دارد؟
خیـر، مـاده تزریـق شـده بـه بـدن بیمـار، یـک رادیـودارو اسـت، بنابرایـن پـس از انجـام اسـکن بـدن بیمـار اشـعه دارد. ولـی لباسهـای او هیچگونـه اشـعهای نـدارد.
19- میزان اشعه ای که بیمار دریافت می کند چقدر است؟
میـزان پرتـو دریافتـی کمتـر از یـک سـیتی اسـکن معمولـی اسـت. بنابرایـن اشـعه دریافتـی بسـیار کـم اسـت و در صورت عـدم بـارداری و شـیردهی ضـرری نخواهد داشـت.
20- چه توصیه ای جهت کاهش پرتوگیری پس از انجام پت اسکن به بیماران می توان کرد؟
از آنجـا کـه رادیـوداروی تزریقـی از طریـق کلیه هـا و مثانـه دفـع میشـود، لـذا مصـرف هـر چـه بیشـتر آب و دفـع هرچـه بیشـتر ادرار توصیـه میشـود تـا میـزان پرتوگیـری شـما بـه حداقـل برسـد.
21- بعد از انجام اسکن چه مراقبت هایی لازم است؟
اگرچـه میـزان قابـل توجهـی از رادیـوداروی تزریـق شـده قبـل از خـروج از مرکز از بدنتان خارج شـده و یا ازبین میرود ولـی پـس از انجـام اسـكن الزم اسـت بـه مـدت 21 سـاعت از تمـاس نزدیـك بـا مـادران بـاردار یـا كـودكان زیـر 8 سـال اجتنـاب كنید.
بـه مـدت 21 سـاعت پـس از انجـام اسـکن، از حضـور در مکانهـای عمومـی و اسـتفاده از وسـایل نقلیـه عمومـی اجتنـاب کنیـد.
مایعات فراوان بنوشید تا مقدار ناچیزی از ماده رادیواکتیو که در بدنتان باقی مانده، سریعتر دفع شود.
پـس از هـر بـار اسـتفاده از سـرویس بهداشـتی، حداقـل 2 بـار سـیفون بکشـید و بعـد از اسـتحمام، محیـط حمام را با آب فراوان بشـویید.
شیردهی را بمدت 21 ساعت قطع كنید.
22- آیا پس از اتمام اسکن با توجه به اینکه بدن اشعه دارد، میتوان به وسایل و اشیاء دست زد؟
بله، تنها کافی است که پس از انجام اسکن به مدت ۱2 ساعت فاصله حداقل ۳ متر را از مادران باردار یا كودكان زیر 8 سال رعایت کنید.
23- آیا پس از انجام اسکن می توانم به سفر بروم؟
بلـه، پـس از انجـام اسـکن، مـی توانیـد فعالیـت روزانـه خـود را مثـل قبل شـروع کنید. فقـط رعایت فاصلـه حداقل ۳ متری از مـادران بـاردار یـا كـودكان زیر 8 سـال الزامی اسـت.
24- آیـا بعـد از انجـام پـت اسـکن سـایر اسـکنها از قبیـل سـونوگرافی، امآرآی و.. آزمایـش خـون را میتوانـم انجـام دهم؟
بله، پس از گذشت 21 ساعت از انجام اسکن، هیچگونه ممانعتی برای سایر آزمایشات و تصویربرداری ها وجود ندارد.
25- حاضر شدن جواب اسکن چند روز طول می کشد؟
جوابدهی معموال سه تا پنج روز کاری، بعد از انجام اسکن امکان پذیر میباشد.
آماده بودن جواب، با ارسال پیامک، به شما اطاع رسانی خواهد شد.
کلیه مدارک پزشکی که هنگام پذیرش از شما دریافت شده است، همراه با جواب، به شما بازگردانده خواهد شد.
